-
1 уйлау
неперех.; перех.1) неперех. ду́мать, мы́слить, размышля́ть || мышле́ниетормыш турында уйлау — ду́мать о жи́зни
ул дөрес уйлый — он пра́вильно мы́слит
киләчәкне уйлау — ду́мать о бу́дущем
образлы уйлау — о́бразное мышле́ние
2) полага́ть, предполага́ть/предположи́ть; счита́тьбез бөтенләй башкача уйлаган идек — мы предполага́ли совсе́м по-друго́му
аны Мәскәүдә дип уйлыйлар — полага́ют, что он в Москве́
мин эшне бүген тәмамларга уйлыйм — я предполага́ю зако́нчить рабо́ту сего́дня
ничек уйлыйсың? — как счита́ешь?
3) обду́мывать/обду́мать, проду́мывать/проду́мать; обмозго́вывать/обмозгова́ть прост.төрле яктан уйлау — обду́мывать со всех сторо́н
эшләрнең планын һәрьяклап уйлау — проду́мывать план рабо́ты со всех сторо́н
4) намерева́ться, собира́ться/собра́ться, хоте́ть заду́мать, зате́ять, реша́ться/реши́ться ( что-то делать)жыентык чыгарырга уйлау — намерева́ться вы́пустить сбо́рник
театрга барырга уйлау — собира́ться пойти́ в теа́тр
йорт салырга уйлады — он реши́л постро́ить дом
5) беспоко́иться, проявля́ть забо́ту, забо́титься, ду́мать о ком, чём-л.балаларның сәламәтлеге турында уйлау — забо́титься о здоро́вье дете́й
иртәге көн турында уйлау — ду́мать о за́втрашнем дне
6) перех. вообража́ть/вообрази́ть, выду́мывать/вы́думать, изобрета́ть, измышля́ть, сочиня́тьүзен әллә кем дип уйлау — вообража́ть себя́ неизве́стно кем
7) в знач. нареч. уйлап обду́манно, с умо́муйлап эш итү де́лать (поступа́ть) обду́манно; де́лать с умо́муйнап әтсәң дә, уйлап әйт — (погов.) шути́, да знай ме́ру (букв. да́же шу́тку шути́ с умо́м)
•- уйламый эшләнгән
- уйлап багу
- уйлап карау
- уйлап кую
- уйлап табу
- уйлап табучан
- уйлап табучы
- уйлап табучылык
- уйлап чыгару
- уйлап чыгарылган
- уйлап эшләнгән
- уйлап эш итүчән••уйламаган җирдән — нежда́нно-нега́данно; нежда́нно
уйлап та карама — да́же и не ду́май
уйлап та торасы юк — и ду́мать не смей
уйлап тормастан — не разду́мывая, не заду́мываясь, не му́дрствуя лука́во
уйлап та тормыйча — не разду́мывая
-
2 озын-озак
1. нареч.до́лго, до́лго-до́лго, о́чень до́лгоозын-озак яшәгез — живи́те до́лго-до́лго
озын-озак сөйләү — говори́ть о́чень до́лго
2. прил.озын-озак уйлап тормастан — до́лго не ду́мая
до́лгий-предо́лгийозын-озак юл үтү — пройти́ (прое́хать) до́лгий-предо́лгий путь
См. также в других словарях:
шатырдатып — рәв. 1. Шатыр шотыр иткән тавышлар чыгарып 2. күч. Күп уйлап тормастан, тоткарлыксыз, тиз генә барабыз да, шатырдатып урып кайтабыз. Чатнатып, ачык итеп, тотлыгып тормыйча (уку, сөйләп бирү) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ычкыну — 1. Кидерелгән, эләктерелгән, ялганган, ябыштырылган, тоткан җирдән чыгу, салыну, төшү; өзелеп, аерылып китү. Бәйләгән әйбернең күзе өзелеп сүтелә башлавы турында оекның күзе ычкынган 2. Тотылган, эләккән, бәйләнгән җирдән кинәт котылу, аралану,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ычкындыру — 1. Киертелгән, эләктерелгән, кысып тоткан җирдән кире чыгару, җибәрү, бушату бил каешын ы. . Кулны тоткан нәрсәдән алу, җибәрү. Кулдагы әйберне ялгыш яки ирексездән бушатып төшереп җибәрү, тотып тора алмау. Эләккән, кысылган, ябышкан яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җилкенеп — Дәрт белән, күңел күтәренкелеге белән 5. Ашыгып, уйлап нитеп тормастан эшләп ташлау бервакыт җилкенеп китеп, география китабы да сатып алган иде. Ярсу, тынычсызлану ... юрганын тартып ачтылар. Шуннан соң Галимә апа тагын җилкенә башлады … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шаукым — и. Тәэсир, йогынты, эз. Зарар. Начар йогынты, коткы кеше арасына шаукым салдың 2. Төрле явыз көчләр китерә торган дип уйланылган зәхмәт, чир шаукым өшкертми бетә торган түгел ул. ШАУКЫМ БЕЛӘН – Уйлап нитеп тормастан, беренче тәэсиргә бирелеп,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге